Tarihte Bilinen İlk Barış Antlaşmasını İmzalayan Hititler Hakkında 8 Olağanüstü Gerçek
Dünya tarihinde insan uygarlığının ilk izlerine yaşadığımız Mezopotamya ve Anadolu topraklarında rastlıyoruz. Binlerce yıl önce bu topraklarda medeniyetler kurulmamış, krallıklara dönüştüler ve hatta ortada savaşıp antlaşmalar imzaladılar. Bu uygarlıkların en değerlilerinden biri de Hitit uygarlığıdır.
Ege ve Güneydoğu sonları sayılmazsa bizimle neredeyse aynı sonlara sahip bir medeniyet. Hititlerin Türk olup olmadığını bilmiyoruz. ama tarihte bıraktıkları birçok iz de şaşırtıcı. Daha da farklı olan bu medeniyete kutsal kitaplarda bile rastlayabilmemizdir. En güzeli de Hititler hakkında bazılarını ilk kez duyacağınız sıra dışı bilgilere biraz daha yakından bakalım.
Hititler hakkında bazılarını ilk kez duyacağınız ilginç bilgiler:
- Hititler Anadolu’nun tam kalbinde kurulmuştur.
- Hititlerden Eski Ahit’te bahsedilmektedir.
- Hititler ilk olarak 19. yüzyılda keşfedilmiştir.
- Tarihte bilinen ilk barış antlaşması Hititler ile Mısır arasında yapılmıştır.
- Hititler öyle bir günde yok olmadılar.
- Hititlerin sanat anlayışlarını günümüze ulaşan tapınaklarından anlıyoruz.
- Hititçe bilinen en eski dillerden biridir.
- Dini inançlara çok aşinayız.
Hititler Anadolu’nun tam kalbinde kurulmuşlardır:
Etiler olarak da bilinen Hititler, MÖ 1650 ile 1190 yılları arasında bir karar vermişlerdir. Kafkaslar üzerinden Anadolu’ya gelen Avrupalılar oldukları iddia edilen Hititler, Bugün Çorum ili sınırları içinde kalan Hattuşa bölgesine yerleşmişlerdir. Kısa sürede sınırlarını genişleterek Kuzey Mezopotamya ve Doğu Akdeniz’e kadar geniş bir coğrafyaya hakim oldular. Tarımla uğraşmaları ve uzak mesafelere göç edebilmeleri nedeniyle elde ettikleri topraklara yerleşmeleri kolaydı.
Hititler Eski Ahit’te şöyle geçmektedir:
Müslümanların Tevrat ve Zebur adını verdiği Yahudilerin kutsal kitaplarından biri. Eski Ahit, Hititler keşfedilmeden önce bile bu medeniyetten bahsediyordu. Metnin Hükümdarlar Kitabı bölümünde bu medeniyetin İsrailoğullarına savaş arabaları ve atlarla yardım ettiği söylenmektedir. Tekvin Kitabı’nda, Hz. İbrahim’in dostları olarak zikredilirler. Hatta değerli Hitit askerlerinden biri olan Uriya’nın Kral Davut’un ordusunun komutanı olduğu bile söylenir. Tarihler Kitabı’na göre Uriah, zamanın en güçlü adamlarından biridir.
Hititler ilk olarak 19. yüzyılda keşfedildi:
Hititler ile ilgili ilk bulgulara ulaşan kişi Charles Texier isimli bir Fransız bilim adamıydı ancak buluntuları doğru yorumlayamıyordu. 1884 yılında William Wright tarafından Çorum’un Boğazkale ilçesinde ortaya çıkarılan anıtın üzerindeki yazıların Suriye’deki farklı bir anıtla eşleşmesi olayı biraz daha aydınlattı. 1887’de Mısır’daki diplomatik yazışmalar artık Kheta Krallığı’nı açıkça ortaya koymuştu.
Archibald Henry Sayce’nin Eski Ahit’ten kurgulanmış metinleri Anadolu’da büyük bir medeniyetin var olduğu kastı böylece ispat edilmiş oldu. 20. yüzyıla geldiğimizde Hitit uygarlığı, buluntular artık sade bir biçimde olduğu için kesin bir biçimde kabul edilmişti. En değerli arkeologlarımızdan biri olan Prof.
Tarihte bilinen ilk barış antlaşması Hititler ile Mısır arasında yapıldı:
Hititler kuruldukları yerde kalmadıkları için yavaş yavaş sınırlarını genişletmişler ve bu nedenle dönemin nadide uygarlıklarından biri olmuşlardır. Mısır için bir tehdit haline gelmişlerdi.Mısır firavunu bu durumu değiştirmek için Hititlerin ticaret merkezi olan Kadeş’i ele geçirmeye karar verir ve on binlerce kişilik bir orduyla yola çıkar.
Bu noktada farklı olan detay ise Mısır ordusu ile Hitit ordusunun neredeyse birebir aynı olmasıdır. Bu nedenle her iki taraf da sayısız çatışmalara rağmen kazanamadı veya her iki taraf da galip geldiğini düşündü. bakmadılar Bugün Kadeş Antlaşması adını verdiğimiz tarihteki bilinen ilk barış antlaşmasını imzaladılar. Metin, Akadca ve Mısır dillerinde hazırlanmıştır. Antlaşmanın yepyeni gümüş tableti kayboldu, ancak kil tablet bulundu.
Hititler böyle bir günde yok edilmedi:
Hititler gibi büyük imparatorluklara dönüşen medeniyetler bir günde yıkılmaz. Kral IV. Tuthaliya’nın ölümünden sonra imparatorluk hızla gücünü kaybetti. ve çok geçmeden dağılmaya başladı. İmparatorluğun yıkılış tarihi M.Ö. 1190 olarak kabul edilmekle birlikte sonrasında kurulan Gurgum, Hilakku, Kammanu, Karkamış, Kummuhu, Melid gibi krallıklar sayesinde Hititlerin izleri en az beş asır bölgede kendini göstermiştir. , Patin, Tabal, Tunna.
Hititlerin sanat anlayışını günümüze ulaşan tapınaklarından anlıyoruz:
Hattuşa ve çevresinde yapılan kazılarda 31 tapınak buluntusuna rastlanmıştır. Bunların hepsi törensel amaçlar için kullanıldı. En farklı olanlardan biri 71 metrelik alt geçidi olanıdır.Aslanlı Kapı olarak adlandırılan bir tapınağın girişinde yer alan kükreyen iki aslan kabartması, Hititlerin hem sanat anlayışları hem de inanç sistemleri hakkında ipuçları vermektedir.
Yazılıkaya adını verdiğimiz bir açık hava tapınağında çok sayıda kabartma bulunmaktadır. Doğal bir kayalık alan üzerine inşa edilen bu yapı, Kutlama yapılırken birçok tanrı ve tanrıçanın kabartmaları görülür. Yine bir aslan ile dönemin hükümdarı ve aynı zamanda başrahip olan IV. Tutalya dahildir. Farklı bir galeride birçok yer altı tanrısının yer aldığı bir kabartma bulunmaktadır.
Bilinen en eski dillerden biri olan Hititçe:
Bugün Hitit ve Hitit desek de bu insanlar aslında kendilerine Nesili yani Nesi konuşanlar anlamına gelen Nesili diyorlardı. Kil ve bronz tabletlerle günümüze kadar ulaşan bu dil Çivi yazısı ve hiyeroglif olmak üzere iki farklı yazı tipinde yazılmıştır. Hititçe, Hint-Avrupa dil ailesinin en eski dillerinden biri olarak kabul edilir. 1915’te Bedřich Hrozný, 1940’larda Helmuth Theodor Bossert tarafından deşifre edilen on binlerce Hitit tableti günümüze kadar ulaşmıştır.
Dini inançlara oldukça aşinayız:
Hititlerin inandığı sayısız tanrı ve tanrıça vardı. Başlıca tanrıları Teşub olarak biliniyor. Tanrılar fiziksel olarak insanlara benzer, ancak alışılagelmiş benzersiz yeteneklere sahiptir. Hitit metinlerinde tanrıların birbirleriyle kıyaslandığını ve insanların yaratıcılara hizmet etmek için yaratıldığını sıklıkla görürüz. Bu tanrıları onurlandırmak için tapınaklar inşa edildi. Her tanrı için farklı bir rahip vardı, ancak hükümdar baş rahipti. Bütün bunlara baktığımızda Mısır inanç sistemi ile hemen hemen aynı olduğunu görüyoruz.
Anadolu’da kurulan ilk uygarlıklardan biri olan Hititler hakkında bazılarını ilk kez duyduğunuz sıra dışı bilgilerden bahsettik.Bir dahaki sefere ülkemizin İç Anadolu bölgesini dolaştığınızda, bastığınız yere dikkat edin, muhtemelen binlerce yıl önce bir Hitit hükümdarı sizinle aynı yolu yürümüştür.
